16 czerwca 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1118). Zgodnie z § 1 rozporządzenia z dniem 1 lipca 2023 r. odwołuje się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Wspomniany przepis ma również wpływ na funkcjonowanie spółdzielni socjalnych.
W 2020 r. na podst. art. 17 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 poz. 875) wprowadzono w ustawie o spółdzielniach socjalnych nowy art. 29a zgodnie z którym: „w przypadku wprowadzenia na części albo całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanu nadzwyczajnego lub ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii terminy, o których mowa w art. 5 ust. 1a, art. 5a ust. 4, art. 15c i art. 18 pkt 2 (ustawy o spółdzielniach socjalnych), ulegają przedłużeniu do dnia upływu 12 miesięcy od dnia odwołania stanu nadzwyczajnego lub zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.”.
Czego dotyczyły te przepisy
- art. 5 ust. 1a, wskazuje 12 miesięczny termin zwiększenia składu spółdzielni socjalnej, założonej przez trzy osoby fizyczne do wymaganej liczby pięciu członków (pracowników), z kategorii osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Przed wejściem przepisu przejściowego, spółdzielnia założona przez trzy osoby miała termin zwiększenia składu osobowego w terminie 12 miesięcy od dnia wpisu spółdzielni socjalnej do Krajowego Rejestru Sądowego.
- art. 5a ust. 4, wskazuje 3 miesięczny termin uzupełnienia składu zatrudnienia spółdzielni socjalnych założonej przez osoby prawne, w przypadku rozwiązania umowy o pracę z dotychczasowym pracownikiem, jeśli liczba pracowników spadła poniżej pięciu pracowników.
- art. 15c wskazuje, iż spółdzielnie socjalne, których powstanie zostało sfinansowane ze środków publicznych, są obowiązane poddać się pierwszej lustracji, , w terminie 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za pierwszy rok działalności.
- art. 18 pkt 2, określa, iż spółdzielnia socjalna przechodzi w stan likwidacji w przypadku, zmniejszenia się liczby członków poniżej pięciu w przypadku osób fizycznych i dwóch w przypadku osób prawnych, o ile trwa dłużej niż 3 miesiące, lub zwiększenia powyżej pięćdziesięciu.
Zgodnie z przepisem art. 29a wszystkie powyższe terminy ulegają przedłużeniu o 12 miesięcy od dnia odwołania stanu nadzwyczajnego lub zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
W kontekście zakończenia stanu zagrożenia epidemicznego (12 miesięcy liczony od 1 lipca 2023 r. tj. zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia), oznacza to, że terminy ustawowe określone w powyższych przepisach ustawy o spółdzielniach socjalnych ulegają przedłużeniu do dnia 2 lipca 2024 r. włącznie. Tym samym mamy jeszcze dwanaście miesięcy na zastosowanie się do obowiązków w nich wskazanych.
Odnosząc powyższe do obowiązku poddania się lustracji, o którym mowa w art. 15c ustawy o spółdzielniach socjalnych, sprawa wygląda następująco: w przypadku spółdzielni, których dotyczy ww. przepis, 6-miesięczny termin poddania się lustracji, liczony od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za pierwszy rok działalności, który zaczął biec w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego, w związku z jego odwołaniem zostaje przedłużony do dnia 2 lipca 2024 r. Co za tym idzie, najpóźniej do tego dnia spółdzielnie te winne poddać się lustracji , o której mowa w art. 15c ustawy o spółdzielniach socjalnych.
